与防伪出版业务相关的含义、定义、定义。

ความหมาย ความนิยาม คำจำกัดความ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจสิ่งพิมพ์ปลอดการปลอมแปลง

1. เทคโนโลยีปลอดปลอม (Security Technology)

ปัจจุบันเทคโนโลยีปลอดปลอมเริ่มเข้ามามีบทบาทในสิ่งพิมพ์หลายประเภทมากขึ้น โดยไม่จำเป็นต้องเป็นแบบฟอร์มธุรกิจทั่ว ๆ ไป ธนบัตร สลาก ซองบุหรี่ หรือแสตมป์ เพราะบรรจุภัณฑ์สำหรับสินค้าอุปโภคบริโภคที่มีมูลค่าสูง รวมทั้งยา และสินค้าแบรนด์เนม  ต่างก็ต้องการสิ่งที่เข้าช่วยป้องกันการปลอมแปลงสินค้าทั้งสิ้น  ระดับการสร้างเทคโนโลยีปลอดปลอมบนสิ่งพิมพ์เหล่านี้แบ่งออกเป็น  4 ระดับ ดังนี้

1.1. ระดับสูง เทคโนโลยีนี้จะต้องใช้วิธีทางพิสูจน์หลักฐานในห้องปฏิบัติการ (Forensic) เข้ามาช่วยในการตรวจสอบ  เช่น การพิมพ์ด้วยหมึกพิมพ์ DNA  หมึกนำไฟฟ้า หรือ หมึกที่มีการฝังรหัสทางคอมพิวเตอร์ โดยจะต้องมีการถอดรหัสข้อมูลในห้องปฏิบัติการทางเคมีและฟิสิกส์  (ภาพที่ 1.1 และ 1.2.)

1.2 ระดับกลาง เทคโนโลยีกันปลอมจะถูกซ่อน มองไม่เห็น ต้องใช้อุปกรณ์โดยเฉพาะในการตรวจจับ (Covert – Field detection) เช่น การใช้ไมโครชิพ RFID ฝังติดในกระดาษ ที่ต้องใช้คลื่นวิทยุในการตรวจจับ แสดงข้อมูลลักษณะเฉพาะ หรือ วัตถุเคมี (Chemical markers) ที่สามารถถูกกระตุ้นได้ด้วยวิธีการใดวิธีการหนึ่ง ให้เกิดการเปลี่ยนแปลง แสดงลักษณะเฉพาะของผสิ่งพิมพ์นั้นได้ (ภาพที่ 1.3)

1.3. ระดับกึ่งกลางกึ่งต่ำ  (Semi-covert – Field detection with simple tools) เราจะสามารถเห็นตำแหน่งที่อยู่ของเครื่องหมายปลอดปลอมได้ ซึ่งเราจะสามารถพิสูจน์ตัวจริงของผลิตภัณฑ์ได้นั้น อาจจะต้องใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์อื่นเข้ามาช่วย ตัวอย่างเช่น

– การพิมพ์ภาพความละเอียดสูง ขนาดเล็ก (Microprinting) ในภาพที่ 1.4 ที่ตาเปล่ามองไม่ออกว่ารูปลักษณะเป็นอย่างไร ต้องใช้กล้องขยายส่องผ่านดู วิธีนี้ต้องใช้เทคโนโลยีการพิมพ์เข้ามาช่วย

– ใช้ลักษณะสิ่งบกพร่อง (defects) ในกระบวนการผลิตสิ่งพิมพ์ที่เกิดขึ้น เป็นตัวบ่งชี้

– ใช้หมึกพิมพ์เรืองแสงได้ เมื่อถูกฉายด้วยรังสียูวี หรืออินฟราเรด (UV /IR inks) ตัวอย่างในภาพที่ 1.5

– ใช้หมึกพิมพ์ที่มีส่วนผสมของสารแม่เหล็ก (MICR) เพื่อให้สิ่งพิมพ์นั้นมีสมบัติเหนี่ยวนำสนามแม่เหล็กไฟฟ้าได้

– ใช้หมึกเปลี่ยนสีด้วยความร้อน (thermochromic inks) ทำให้ตำแหน่งภาพบริเวณนั้นอาจจะหายไปหรือเปลี่ยนเป็นสีใหม่ (รูปที่ 6)

– การใช้รหัสแท่ง / ตัวเลขแปรเปลี่ยน (Barcoding and variable data)

สิ่งที่น่าสนใจสำหรับเทคโนโลยีระดับนี้คือ ได้มีการนำเทคนิค Track and Trace หรือการตรวจสอบข้อมูล ผ่านรหัส QR Code เข้ามาช่วย ทั้งนี้ผู้ประกอบการจะต้องใช้ความรู้ด้านไอทีเข้ามาประยุกต์ด้วย การตรวจสอบนี้ สามารถทำได้ทั่วไปผ่านแอพพลิเคชันในแทบเล็ต หรือโทรศัพท์มือถือได้ ดังตัวอย่างดังภาพที่ 1.7

1.4.  ระดับต่ำ เทคโนโลยีนี้จะสังเกตได้ด้วยตาเปล่า ไม่ต้องผ่านอุปกรณ์ช่วย (Overt – Field detection) ดังตัวอย่างแสดงในภาพที่ 1.8 เช่น  กระดาษพิเศษที่ผสมด้วยเส้นใยเฉพาะ การใช้แผ่นโฮโลแกรมผนึกติดกับตัวผลิตภัณฑ์ หมึกพิมพ์ปรากฏเปลี่ยนสีหรือเหลือบเมื่อมองที่มุมต่าง ๆ กัน  การสร้างลายน้ำในเนื้อกระดาษ (ในขั้นตอนทำกระดาษ)  การพิมพ์ภาพนูน (tactile effects)  การเคลือบวาร์นิชผิวหยาบ (textured varnish) และการซ่อนภาพหรือตัวอักษร (pantograph) ในพื้นหลังของสิ่งพิมพ์ จะมองเห็นได้เมื่อนำไปถ่ายสำเนา (copy-evident paper)

2. ประเภทของการพิมพ์ในธุรกิจสิ่งพิมพ์ มีอยู่ 6 ประเภทคือ

2.1.  การพิมพ์โดยแม่พิมพ์ร่องลึก (Intaglio Printing) วิธีการพิมพ์โดยแม่พิมพ์ร่องลึก (Intaglio Techniques) เป็นกรรมวิธีการทำภาพพิมพ์ที่ใช้หลักการตรงกันข้ามกับ Relief Techniques คือ แม่พิมพ์มีความนูนและร่องลึกเช่นเดียวกัน แต่ส่วนที่สร้างให้เกิดเป็นรูปคือส่วนที่เป็นร่องลึกของแม่พิมพ์ จะทำแม่พิมพ์โดยการกัดแบบให้เป็นร่องลงไปในแม่พิมพ์ ส่วนที่เป็นผิวเรียบด้านหน้าใช้น้ำยาเคลือบผิวเพื่อกันหมึกไหลมาเกาะ ในการพิมพ์เมื่อนำหมึกทาลงบนแม่พิมพ์จะต้องกดหมึกให้ลงไปในร่องลึก หมึกจึงจะลงไปขังในร่องที่กัดไว้ และเช็ดผิวบนให้สะอาด หลังจากนั้นนำกระดาษที่ต้องการพิมพ์วางทับบนแม่พิมพ์  หมึกก็จะติดออกมาตามต้องการ การพิมพ์แบบนี้จะต้องอาศัยแท่นพิมพ์ที่มีแรงกดสูงเพื่อกดกระดาษให้ลงไปดูดซับหมึกขึ้นมาได้ เทคนิคที่รวมกันอยู่ภายใต้กรรมวิธีนี้ เช่น แม่พิมพ์เอทชิ่ง (Etching) แม่พิมพ์แอควะทินท์ (Aquatint) แม่พิมพ์ดรายพอยส์ (Dry point) แม่พิมพ์เมซโซทินท์ (Mezzotint) แม่พิมพ์โลหะแกะลายเบา (Line engraving) เป็นต้น ระบบการพิมพ์ Intaglio นี้เป็นระบบการพิมพ์ขั้นสูง ที่ต้องใช้เงินลงทุนสูง มีขบวนการพิมพ์ซับซ้อน ช่างพิมพ์ต้องมีความชำนาญพิเศษ งานพิมพ์ประเภทนี้เป็นชนิดที่มีคุณภาพยอดเยี่ยม ให้ลายเส้นที่สวยงาม มีความคมชัดสูง ตัวพิมพ์จะนูนทั้งภาพลายเส้นและตัวหนังสือ ลายเส้นในหนึ่งเส้นสามารถพิมพ์ได้หลายสี สามารถตรวจสอบได้ง่ายและลอกเลียนแบบได้ยาก นิยมใช้พิมพ์เอกสารสำคัญเพื่อป้องกันการปลอมแปลงหรือทำเลียนแบบ ปัจจุบันระบบการพิมพ์ชนิดนี้นำมาใช้ในการพิมพ์ธนบัตร หรือเอกสารสำคัญ ๆ ของทางราชการ โดยเฉพาะหนังสือเดินทางของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก

2.2  การพิมพ์โดยแม่พิมพ์พื้นแบน (Planographic printing) แม่พิมพ์ชนิดนี้จะมีลักษณะเป็นแผ่นแบน (Plate)  การพิมพ์จะอาศัยหลักการทางเคมี  คือ  เมื่อจัดทำภาพบนแผ่นโลหะแบนแล้ว  คุณสมบัติที่ต้องการคือ  เมื่อทาหมึกลงบนแผ่นนั้นส่วนที่เป็นภาพจะดูดหมึกไว้  ส่วนที่ไม่มีภาพคือไม่ต้องการพิมพ์จะไม่ดูดหมึก  เมื่อนำไปกดทับกระดาษหมึกก็จะติดบนกระดาษเป็นภาพที่ต้องการได้  การพิมพ์แบบนี้เป็นที่นิยมมากเรียกว่าระบบออฟเซท (Offset)  เหมาะสำหรบการพิมพ์ตัวหนังสือและภาพหลายเส้น  ลงบนแผ่นกระดาษ  แผ่นโลหะ หรือผ้าก็ได้

2.3  การพิมพ์ออฟเซท (Offset Printing) การพิมพ์ออฟเซทเป็นวิธีการพิมพ์แบบพื้นแบนอีกวิธีหนึ่งที่ใช้แม่พิมพ์ทำด้วยแผ่นโลหะอลูมิเนียม หรือเป็นแผ่นสังกะสี หรืออาจทำจากกระดาษ  หรือเป็นแผ่นพลาสติกก็ได้ การเลือกใช้แผ่นแม่พิมพ์ชนิดใดนั้น  ขึ้นอยู่กับจำนวนในการพิมพ์  แม่พิมพ์โลหะ สามารถพิมพ์ได้เป็นจำนวนมากเป็นหมื่น ๆ แผ่น การพิมพ์แบบออฟเซทมีลักษณะที่พิเศษแตกต่าง จากวิธีการอื่น คือมีลูกโมทรงกระบอกอย่างน้อย 3 ลูก  ทำหน้าที่ดังนี้

2.3.1  ลูกโมใช้หุ้มแผ่นแม่พิมพ์  อาจเป็นแผ่นโลหะหรือกระดาษก็ได้  เรียกว่า  โมแม่พิมพ์ (Plate Cylinder)  ลูกโมแม่พิมพ์  จะมีลักษณะกลมเหมือนท่อโลหะขนาดใหญ่  มีขอเกี่ยวแผ่นแม่พิมพ์หรือเพลทให้ตรึงแน่นไม่เคลื่อนที่ติดกับ ลูกดม  เพราะแผ่นเพลท จะต้องถูกับลูกกลิ้งหมึกและลูกกลิ้งน้ำอยู่ตลอดเวลา ถ้าเคลื่อนที่เพียงเล็กน้อย  ตำแหน่งของภาพจะ เคลื่อนไปจะมีปัญหากับการพิมพ์ สอดสีหรือการพิมพ์หลายเพลท

2.3.2  ทำหน้าที่รับภาพจากแผ่นแม่พิมพ์  เรียกว่าลูกโมยาง  (Blanket Cylinder)

2.3.3  ทำหน้าที่กดกระดาษให้แนบกับลูกโมยาง  เพื่อให้หมึกติดเป็นภาพลงบนกระดาษ (Impression  cylinder)

2.4  การพิมพ์โดยแม่พิมพ์นูน (Relief Printing) การพิมพ์วิธีนี้เป็นการแกะหรืออัดบล็อค  หรือการใช้ตัวอักษรหล่อเป็นตัวนูน  เมื่อนำหมึกทาลงบนหน้าของบล็อค แล้วนำไปกดทับบนกระดาษก็จะได้ภาพบนกระดาษนั้น  แม่พิมพ์ไม่ว่าจะเป็นภาพหรือตัวอักษรจะต้องกลับซ้ายขวา  เพราะการพิมพ์จะเหมือนกับการกดด้วยตรายาง  ภาพจะกลับเป็นจริงบนกระดาษ  แม่พิมพ์อาจทำได้หลายวิธี  เช่น  การแกะด้วยมือ  การหล่อหรือจะใช้วิธีการแกะบล็อคก็ได้  โดยเฉพาะแม่พิมพ์เป็นภาพจากภาพถ่าย  สำหรับวิธีการหล่อส่วนมาก จะหล่อเป็นตัวอักษรนำมาเรียง เรียกว่า ตัวเรียงพิมพ์ (Letter press) จึงเรียกว่าการพิมพ์แบบตัวเรียง (Letter Press Printing)

2.5  การพิมพ์โดยแม่พิมพ์ลายฉลุ (Screen-Process Printing) การพิมพ์วิธีนี้  เป็นวิธีพิมพ์ที่ใช้หลักการง่ายๆ คือ  การใช้แม่พิมพ์ที่ทำด้วยผ้าบาง ๆ แต่มีความเหนียว  โดยมีจุด ประสงค์ว่าถ้าบริเวณใดที่ไม่ต้องการให้หมึกผ่านก็บังส่วนนั้น  เมื่อทำการพิมพ์จะวางแม่พิมพ์ทับบนกระดาษและปาดหมึกลง บนแม่พิมพ์ที่วางทับอยู่นั้น  ส่วนที่เปิดไว้หมึกก็จะไม่สามารพผ่านลงไปติดกระดาษได้  ส่วนที่ไม่ได้ปิดไว้หมึกก็จะลงไปติดกระดาษ ที่รองอยู่ด้านล่าง  ทำให้ได้ภาพตามที่ต้องการ  การสร้างแม่พิมพ์ลายฉลุมี 3 วิธีคือ

2.5.1  การฉลุด้วยมือ (Hand  Cut  Stencil)

2.5.2  การใช้วิธีการถ่ายภาพ (Photo Stencil)

2.5.3  การใช้เครื่องปรุไขอิเล็คโทรนิคส์

2.6  การพิมพ์ด้วยแสงโดยวิธีการถ่ายเอกสาร (Photographic Printing) ในปัจจุบันเครื่องถ่ายเอกสารนับว่าเป็นสิ่งจำเป็นอย่างหนึ่งในการดำเนินงาน  ไม่ว่าจะเป็นด้านธุรกิจ  ด้านการติดต่องาน หรือทางด้านการศึกษา  หลักการอย่างง่าย ๆ ในการทำงานของเครื่องถ่ายเอกสาร  เป็นลำดับขั้นตอนดังนี้

2.6.1  แสงสว่างจากหลดไฟส่องไปกระทบกับต้นฉบับและสะท้อนภาพไปยัง Drum

2.6.2  เกิดไฟฟ้าสถิตบนผิว  Drum  บริเวณที่ไม่ได้รับแสงสะท้อนที่เป็นภาพ

2.6.3  ผงแม่เหล็กที่อยู่ในกล่องรวมกับผงหมึกถูกส่งออกมาเกาะที่ผิว Drum เฉพาะบริเวณที่เป็นภาพ

2.6.4  แผ่นกระดาษเคลื่อนที่ผ่าน

2.6.5  เกิดประจุที่มีกำลังสูงกว่า บนเส้นลวดใต้แผ่นกระดาษที่กำลังเคลื่อนที่  การเคลื่อนที่ของกระดาษจะ สัมพันธ์กับ Drum

2.6.6  ผงเหล็กจะพาผงหมึกลงมาที่กระดาษ ที่จริงแล้วจะมาที่เส้นลวดแต่มีกระดาษ ขวางอยู่ผงจึงติดอยู่ บนกระดาษ  ภาพจึงมาปรากฏบนกระดาษเพราะมีผงหมึกที่ถูกดูดลงมาตามลักษณะของภาพ

2.6.7  กระดาษที่มีภาพปรากฏ เคลื่อนที่ผ่านลูกกลิ้งความร้อนและอัดให้ผงหมึกละลายติดแน่นเป็นภาพที่คง ทนตามต้องการ

วันที่ 5 พฤศจิกายน 2561

ข่าวสารแนะนำ